Trwałe i zrównoważone produkty dla wszystkich: w jaki sposób łańcuch dostaw może pomóc w przejściu na nowy paradygmat?

KLUCZOWY CZYNNIK UMOŻLIWIAJĄCY ZMNIEJSZENIE ŚLADU ŚRODOWISKOWEGO NASZYCH PRODUKTÓW

W obliczu rosnącej świadomości pilnej potrzeby ochrony planety, a także ze względu na presję ze strony obywateli, rządów i instytucji międzynarodowych przedsiębiorstwa zaczynają wprowadzać inicjatywy zmierzające do zmniejszenie śladu środowiskowego ich działalności oraz uwzględnienia w analizach całego cyklu życia ich produktów. Łańcuch dostaw nadzoruje całościowy przepływ produktu, od dostawców do klienta końcowego, począwszy od koncepcji produktu przez jego pakowanie, transport, przeładunek i przechowywanie aż do zniszczenia lub recyklingu. W centrum systemu znajdują się łańcuchy dostaw, a zwłaszcza firmy logistyczne. Mogą zapewnić wsparcie swoim partnerom w taki sposób, żeby każde ogniwo łańcucha minimalizowało swój wpływ na środowisko.

GENEZA PROCESU

Proces rozpoczyna się od pomiaru. W 2018 r. Komisja Europejska przyjęła metodę bada-

nia wszystkich czynników w cyklu życia produktu, które mogą mieć wpływ na środowisko – w tym zmiany klimatu, ochronę warstwy ozonowej, zużycie wody, zużycie gruntów, emisję cząstek stałych i wyczerpywanie się zasobów. Metoda znana jako ślad środowiskowy produktu (ang. Product Environmental Footprint, PEF) obejmuje jednocześnie 16 standaryzowanych ważonych kategorii, pozwalając na przypisanie produktowi uniwersalnej, porównywalnej oceny śladu środowiskowego.

Na przykład, patrząc na T-shirt, wydawałoby się, że jeśli jest produkowany gdzieś w pobliżu, cechuje się niższym śladem środowiskowym niż wersja importowana ze względu na emisje wytwarzane podczas transportu z miejsca produkcji do sklepu sprzedawcy detalicznego. W rzeczywistości jednak emisje transportowe stanowią mniej niż 5% śladu środowiskowego takiej koszulki. Jeśli T-shirt jest wykonany z bawełny, około 40-50% jej całkowitego wpływu na środowisko wynika z warunków, w jakich bawełna była uprawiana.

ŁAŃCUCH DOSTAW NADZORUJE CAŁOŚCIOWY PRZEPŁYW PRODUKTU, OD DOSTAWCÓW DO KLIENTA KOŃCOWEGO, POCZĄWSZY OD KONCEPCJI PRODUKTU PRZEZ JEGO PAKOWANIE, TRANSPORT, PRZEŁADUNEK I PRZECHOWYWANIE AŻ DO ZNISZCZENIA LUB RECYKLINGU.

DLACZEGO ŁAŃCUCH DOSTAW MA ISTOTNĄ ROLĘ DO ODEGRANIA

Mimo to firmy logistyczne mają do odegrania kluczową rolę w procesie zmniejszania wpływu środowiskowego procesów transportu, pakowania i magazynowania. Biorąc pod uwagę zależność ich działalności od paliw kopalnych, a także prognozę wysokiego tempa wzrostu, jednym z największych wyzwań dla dostawców usług w omnichannel łańcuchach dostaw jest dekarbonizacja. Działalność logistyczna odpowiada za około 10-11% globalnej emisj CO2.

Według raportu Światowego Forum Ekonomicznego¹ z 2021 r. ponad połowa globalnych emisji jest wytwarzana przez łańcuchy dostaw z następujących ośmiu sektorów: żywności, budownictwa, mody, szybkozbywalnych towarów konsumpcyjnych, elektroniki, motoryzacji, usług specjalistycznych i transportu. Poprzez zwiększenie wydajności i wprowadzenie energii odnawialnej łańcuchy dostaw mogą zmniejszyć o 40% emisje przy minimalnym wpływie na koszty produktów.

Badanie przeprowadzone w 2020 r. wśród ponad 90 członków wyższej kadry kierowniczej europejskich przedsiębiorstw dotyczące środków podejmowanych na rzecz zmniejszenia emisji CO2 w obszarze logistyki wykazało, że najbardziej efektywnym kosztowo sposobem jest przejście na czystsze metody transportu (a następnie optymalizacja procesów załadunku pojazdów, przejście na energię alternatywną oraz redukcja emisji z procesów magazynowych)².

PONAD 50% ŚWIATOWYCH EMISJI POCHODZI Z 8 ŁAŃCUCHÓW DOSTAW.

PRZEJŚCIE NA NOWY PARADYGMAT

Wszystko to pokazuje, że nowe rodzaje współpracy mogą przyczynić się do zmiany paradygmatu. Uwspólnotowienie lub agregacja wolumenów według sektorów, a nie klientów, jest kolejną kluczową strategią, która sprawia, że wiele aspektów logistyki – takich jak magazynowanie, pakowanie, załadunek samochodów ciężarowych i definiowanie tras dostaw – staje się bardziej wydajne, mniej kosztowne i bardziej ekologiczne.

Jeżeli dekarbonizacja transportu, optymalizacja i efektywność energetyczna w magazynach należą do odpowiednich rozwiązań służących dostosowaniu się do zmian klimatu, łańcuch dostaw jest również dźwignią umożliwiającą przekształcenie sposobów prowadzenia działalności gospodarczej, ponieważ może sprzyjać pozytywnemu oddziaływaniu poprzez nowe modele biznesowe. Na przykład, tworząc masowy system dystrybucji z udziałem sprzedawców detalicznych, który przyczyni się do redukcji procesów opakowaniowych i ich wpływu na środowisko lub poprzez rozwój nowych modułowych miejskich platform logistycznych w miastach […], które oferują możliwości zmniejszenia wpływu tzw. dostaw ostatniej mili, odpowiedzialnych za 25% emisji dwutlenku węgla z transportu produktu.

Badanie przeprowadzone w 2020 r. wśród europejskich przedsiębiorstw wykazało, że dekarbonizacja logistyki pozwala na realizację kombinacji celów środowiskowych i handlowych: 60% wyższej kadry kierowniczej szacuje, że połowa lub więcej środków mających służyć ograniczeniu emisji CO2 przyczynia się również do obniżki kosztów.

Przy odpowiednim podejściu trwały i zrównoważony łańcuch dostaw może być zwycięską propozycją zarówno dla przedsiębiorstw, jak i dla całej planety.

¹  Net-Zero Challenge – The Supply Chain Opportunity
² Sustainability Study